Αρχαιολογικοί Χώροι

Το Άλσος του Αριστοτέλη

Το άλσος του Αριστοτέλη βρίσκεται στα Στάγειρα. Το θεματικό πάρκο βρίσκεται σε μια σημαντική περιοχή με υπέροχη θέα προς τον κόλπο της Ιερισσού και το σύνολο της χερσονήσου του Άθω.

Έναι εξοπλισμένο με μια σειρά από διαδραστικά όργανα τα οποία δείχνουν τα φαινόμενα της φύσης όπως αυτά αναφέρονται στο έργο του διάσημου φιλόσοφου που καλείται "Τα Φυσικά". Τα όργανα αυτά είναι: Το ηλιακό ρολόϊ, φακός, πυξίδα, πεντάφωνο, οπικοί δίσκοι, εκκρεμές, υδροστρόβιος, σφαίρες αδράνειας, παραβολικά κάτοπτρα, τηλεσκόπια. (Solar clock, lens, compass, pentaphone, optical disks, pendulum, water turbine, inertia spheres, parabolic reflectors, telescopes)

Αρχαία Άκανθος

Η Άκανθος είναι η σημαντικότερη αρχαία πόλη-λιμάνι της ΒΑ Χαλκιδικής, παλαιή αποικία της Άνδρου. Ιδρύθηκε στα μέσα του 7ου αιώνα π.Χ. παίρνοντας τη θέση του προϊστορικού οικισμού. Η πόλη εκτείνεται σε ένα παράκτιο περίφραγμα 600 μέτρα περίπου νοτιοανατολικά από τον οικισμό της Ιερισσού και ανασκάφηκε από την ΙΣΤ 'Φορολογική Υπηρεσία Πολιτισμού και Αρχαιοτήτων.

Τμήματα των τειχών της, μεταξύ των οποίων ένα εντυπωσιακό τμήμα της ακρόπολης, έχουν παραμείνει καθώς και διάσπαρτα αρχιτεκτονικά τμήματα, όπως και κτίρια, κυρίως από την Κλασική και Ελληνιστική εποχή. Το εκτεταμένο νεκροταφείο καταλαμβάνει την παραλιακή ζώνη της Ιερισσού, είχε χρησιμοποιηθεί κατά τους 7ο και 6ο αιώνα π.Χ. και αριθμεί περίπου 9.000 τάφους.

Μένδη

Η Αρχαία πόλη Μένδη χτισμένη στη μέση περίπου της χερσονήσου Κασσάνδρας, ιδρύθηκε πιθανώς από αποίκους της Ερέτριας, γύρω στον 8ο π.Χ. αιώνα. Αναφέρεται από τον Θουκυδίδη ως αποικία των Ερετριέων. Πήρε το όνομά της απο το τοπικό αρωματικό φυτό Μίνθη, ένα είδος μέντας. Η Μένδη άκμασε τον 6ο π.Χ. αιώνα, γεγονός που αποδεικνύεται από την ευρεία κυκλοφορία των νομισμάτων της και την εξαγωγή του κρασιού της.

Οι ανασκαφές στην περιοχή έφεραν στο φως τα ερείπια της ακρόπολης, όπου υπήρχαν λάκκοι-αποθέτες που περιήχαν κεραμικά και άλλα αντικείμενα. Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν επίσης τμήματα κατοικιών και δρόμων, που χρονολογούνται από τον 9ο ως και τον 4ο αι. π.Χ. ένα νεκροταφείο, αγγεία και το ναό του Ποσειδώνα στο ακρωτήριο Ποσείδι.

Ποτίδαια

Η Ποτίδαια, αρχαία δωρική πόλη, ιδρύθηκε γύρω στα 600 π.Χ. από Κορίνθιους αποίκους. Από ένα πλήθος ανασκαφών, αποκαλύφθηκαν αρχαϊκά στρώματα με αξιόλογη κεραμική και οικοδομικά λείψανα καθώς και κλασικής εποχής τάφοι Αθηναίων κληρούχων. Από την ελληνιστική και ρωμαϊκή Κασσάνδρεια σώζονται τμήματα της οχύρωσης, του οικοδομικού ιστού και των νεκροταφείων, με σημαντικότερο πρόσφατο εύρημα μονοθάλαμο μακεδονικό τάφο.Σήμερα επάνω στα ερείπια της Ποτίδαιας βρίσκεται η Νέα Ποτίδαια.

Αρχαία Στάγειρα

Βρίσκονται περί τα 500 μέτρα ΝΑ του σημερινού οικισμού της Ολυμπιάδας, πάνω σε μια μικρή, ορεινή και όμορφη χερσόνησο που ονομάζεται "Λιοτόπι". Η πόλη ιδρύθηκε το 665 π.Χ., από Ίωνες αποίκους της νήσου Άνδρου, ενώ λίγο αργότερα έφθασαν άποικοι και από τη Χαλκίδα. Είναι η πατρίδα του Αριστοτέλη, του μεγαλύτερου φιλοσόφου της αρχαιότητας, δασκάλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Την τελευταία δεκαετία, συστηματικές ανασκαφές, διαμορφώσεις και αναστηλώσεις έχουν δημιουργήσει έναν σημαντικό αρχαιολογικό χώρο, δίπλα στην κοινότητα της Ολυμπιάδας, του χωριού που σήμερα βρίσκεται κοντά στα αρχαία Στάγειρα και έχουν φέρει στο φως σημαντικά ευρήματα και στοιχεία για τη γενέτειρα του Αριστοτέλη.

Τορώνη

Παραθαλάσσιο χωριό, στα νοτιοδυτικά της Σιθωνίας, βρίσκεται μεταξύ του Ν. Μαρμαρά, και του Πόρτο Κουφό. Έχει αναπτυχθεί τουριστικά τα τελευταία χρόνια. Βρίσκεται σε απόσταση 23 χιλιομέτρων από το Νέο Μαρμαρά. Διαθέτει μεγάλο μήκος ακτής και καθαρή θάλασσα, θεωρείται δε από τους ομορφότερους οικισμούς της Σιθωνίας.

Ιδρύθηκε από εποίκους της Χαλκίδας Εύβοιας κατά τη διάρκεια του 8ου-7ου αιώνα π.Χ. και αποτελούσε μέρος της Αθηναϊκής συμμαχίας. Στην περιοχή έχουν βρεθεί από τους αρχαιολόγους ίχνη από προϊστορικό οικισμό της 3ης π.Χ. χιλιετίας. Το 480 π.Χ., η πόλη βοήθησε τους Πέρσες κατά την εκστρατεία του Ξέρξη εναντίον της Ελλάδας και λίγα χρόνια αργότερα αποτέλεσε μέλος της Α' Αθηναϊκής συμμαχίας. Στη διάρκεια των γεγονότων του πελοποννησιακού πολέμου, σύμφωνα με το Θουκυδίδη έγινε πεδίο συγκρούσεων μεταξύ Αθηναίων και Σπαρτιατών. Μνημεία της Τορώνης αποτελούν το κάστρο της Ληκύθου και η παλαιοχριστιανική εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, τρίκλιτη βασιλική του 5ου αιώνα. Η εκκλησία καταστράφηκε από φωτιά τον 6ο αιώνα και στη θέση της οικοδομήθηκε άλλος, μικρότερος ναός.

Όλυνθος

Αρχαία πόλη της Χαλκιδικής, χτισμένη σε μια εύφορη πεδιάδα, κοντά στο μυχό του όρμου της Κασσάνδρας, 4 χιλιόμετρα από τη θάλασσα. Για ένα αιώνα, υπήρξε η σπουδαιότερη πόλη της Χαλκιδικής. Από αρχαιολογικά ευρήματα προκύπτει ότι στη θέση της πόλης υπήρχε ένας αξιόλογος προϊστορικός οικισμός, του οποίου συνέχεια υπήρξε η πόλη των κλασικών χρόνων. Πήρε το όνομά της στην προελληνική εποχή (Όλυνθος σημαίνει αγριοσυκιά). Είχε κατοικηθεί από τη Νεολιθική εποχή.

Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι Βοττιαίοι της Ημαθίας είχαν εγκατασταθεί στην Όλυνθο τον 7ο αιώνα π.Χ. αλλά αναγκάστηκαν από τους Μακεδόνες να εγκαταλείψουν την περιοχή. Στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Ολύνθου λειτουργεί Αρχαιολογικό Μουσείο. Σκοπός του μουσείου είναι να δώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα στους επισκέπτες για την ιστορία της αρχαίας πόλης αλλά και να περιγράψει τις ανασκαφές και την αναστήλωση. Όλα αυτά γίνονται αποκλειστικά με οπτικοακουστικά μέσα.

Ρόδα

Αρχαίο Ιερό. Η διάρκεια της ζωής του ιερού ξεκινά από την όψιμη αρχαϊκή εποχή ως και την ελληνιστική και η ιστορία του συνδέεται με δύο αρχαίες πόλεις της περιοχής, τη Σάνη, αποικία των Ανδρίων και την Ουρανούπολη την πόλη που ίδρυσε το 315 π.Χ ο Αλέξαρχος, αδελφός του Κασσάνδρου, βασιλιά της Μακεδονίας. Στα τέλη του 6ου αι. π.Χ ο Αλέξαρχος και οι κάτοικοι της Σάνης ίδρυσαν το ιερό εκτός των τειχών της πόλης. Στα τέλη του 4ου αι. π.Χ όταν ο Αλέξαρχος ίδρυσε την Ουρανούπολη ενέταξε το ιερό στη νέα πόλη. Κατά τις ανασκαφές στο ιερό ανακαλύφθηκαν ευρήματα όπως λιθοσωρός με ίχνη καύσης από τελετουργίες, μαρμάρινη κεφαλή Ηλίου, μαρμάρινο κεφάλι κοριτσιού, κτιστό θρανίο κατά μήκος του Ναού, πήλινες Κορινθιακές κεραμίδες οροφής, και άλλα.

Σπήλαιο Πετραλώνων

Το σπήλαιο Πετραλώνων ανακαλύφθηκε το 1959 από κατοίκους του χωριού που έψαχναν για νερό. Είναι στολισμένο με σταλαγμίτες και σταλακτίτες και έχει αναπτυχθεί στη δυτική πλευρά του βουνού Κατσίκα 300 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και έγινε διεθνώς γνωστό όταν μέσα του βρέθηκε το κρανίο ενός Αρχανθρώπου ηλικίας περίπου 25 – 35 χρονών. Οι έρευνες που διεξήγαγε ο καθηγητής κ. Άρης Πουλιανός, απέδειξαν ότι ο Αρχάνθρωπος είναι περίπου 700.000 ετών, γεγονός που τον καθιστά τον αρχαιότερο ευρωπαιοειδή.

Ανάμεσα στα απολιθώματα των εξαφανισμένων ζώων που ανακαλύφθηκαν, συγκαταλέγονται λιοντάρια, ύαινες, αρκούδες, πάνθηρες, ελέφαντες, ρινόκεροι, μεγάκεροι, βίσονες και διάφορα είδη ελαφιών και ιπποειδών, όπως επίσης 25 είδη πουλιών, 16 είδη τρωκτικών και 17 είδη νυκτερίδων. Το σπήλαιο είναι ανοιχτό για το κοινό, το οποίο μπορεί να το επισκεφτεί καθημερινά. Επίσης λειτουργεί μουσείο με εκθέματα, μία τοιχογραφία που απεικονίζει την κλίμακα της εξέλιξης της ζωής κατά τον Αριστοτέλη, απολιθώματα, και ευρήματα όπως λίθινα και οστέινα εργαλεία, απολιθωμένα οστά, τα ίχνη της αρχαιότερης φωτιάς που άναψε ποτέ χέρι ανθρώπου στη Γη. Για περισσότερες πληροφορίες στον ιστότοπο: www.petralona-cave.gr

Η είσοδος στο σπήλαιο επιτρέπεται καθημερινά από τις 9.00 έως μία ώρα πριν τη δύση του ηλίου.